Truva efsanesi.
Yunan mitolojisinde,
Truva'lı
Paris'in Sparta Kralı Menelaus (
Menelaos)'un karısı
Helen'i kaçırması sonucunda Yunanlıların (
Akaların)
Anadolu'daki Truva kentine saldırmasını konu alan savaştır. Savaş,
Yunan mitolojisi ve edebiyatında çok önemli bir yere sahiptir ve
detayları Anadolu'lu ozan
Homeros'un
İlyada ve
Odysseia
adlı destanlarında anlatılmaktadır. İlyada, on yıl süren savaşın son
bir aylık dönemini en ince ayrıntılarına kadar anlatırken Odysseia,
Yunanlı komutanlardan Odysseus'un Truva'nın düşüşünden sonra vatanı
İthaka'ya yaptığı yolculuğunu dile getirir.
Zeus, düzenlediği bir toplantıya tanrıçalardan
Eris'i davet etmez. Bunun üzerine Eris, toplantıya altın bir elma göndererek, bunun "en güzel tanrıçaya" verilmesini ister.
Athena,
Hera ve
Afrodit
altın elmanın kime verilmesi gerektiği konusunda anlaşmazlığa düşünce
Zeus, tanrıçaları Paris'e gönderir ve en güzel tanrıçayı Paris'in
seçmesini ister. Paris altın elmayı Afrodit'e verir. Karşılığında
Afrodit, "tüm kadınların en güzeli" olan Helen'i, Paris'e aşık eder.
Paris, Sparta'yı ziyaretinde Helen'e aşık olur ve iki aşık birlikte
Truva'ya dönerler. Kendilerine hakaret edildiğine inanan Yunanlılar,
Menelaus ve kardeşi
Miken Kralı
Agamemnon
önderliğinde Aka ordusunu toplar ve Truva'ya bir sefer düzenler.
Helen'in iade edilmesi ve kendilerine tazminat ödenmesi tekliflerine
olumlu yanıt vermeyen Truvalılar ile uzun ve zorlu bir savaşa girerler.
Truva'nın mitolojik bir kent olduğu düşünülürken,
1870 yılında Alman arkeolog
Heinrich Schliemann
tarafından başlatılan ve ikinci dünya savaşından önce Amerikan arkeolog
Blegen tarafından gerçekleştirilen kazıların sonucu olarak,
Çanakkale Boğazı'nın güney sahillerinde,
Küçük Asya'nın kuzey batısındaki Troas bölgesinde bir sırtın üstünde bugünkü
Çanakkale'nin
birkaç kilometre güney batısındaki Hisarlık tepesinde dokuz kere
yıkılıp yeniden kurulmuş çok eski bir şehir bulundu. Truva, deniz
baskınlarından korunacak kadar içeride olmasına karşın Helespontos
(Çanakkale)ile Karadeniz’i bağlayan ticaret yoluna hakim olacak kadar
denize yakın bulunuyordu. Her yıkılışında yeniden yapılmış bu önemli
ticaret şehrinde dokuz tabaka meydana çıkarıldı. Bunlardan MÖ 15-12.
yüzyıla ait olan 6. tabaka, Homeros’un anlattığı Truva'dır. Homeros’un
Truva Savaşı'nda bahsettiği kentin Yunanlılar tarafından tahrip ediliş
tarihi olarak ilk çağda MÖ 1184 yılı kabul edilir.
